Het Nieuwsblad Gentenaar
Sim Moors publiceert boek over stam Moors
Dertig jaar onderzoek voor 800 jaar familiegeschiedenis
VLIJTINGEN - Sim Moors, afkomstig uit Vlijtingen (Riemst), heeft de voorbije dertig jaar gewerkt aan de stamboom van de familie Moors/Moers. De familiegeschiedenis gaat liefst 800 jaar terug. Eind dit jaar of begin volgend jaar verschijnt zijn boek.
'Ik ben in 1976 begonnen met het stamboomonderzoek. Het stamboek over de familie Withofs heeft me destijds geïnspireerd om hetzelfde te doen voor de Moorsen in Belgisch en Nederlands Limburg', zegt Sim Moors, die nu in het Brabantse Pellenberg woont. 'Het heeft me nooit losgelaten. Ik heb samen met Jef Moers uit Maastricht de rijksarchieven in Hasselt, Maastricht en Luik helemaal uitgepluisd. Maar we zijn ook naar het buitenland getrokken. Dat leverde ruim 5.000 bladzijden notities op', zegt Sim Moors.
Hoe geraakt hij aan informatie over de voorouders tot liefst 1270? 'De rijksarchieven gaan tot de Franse revolutie. Daarin staan de huwelijken en overlijdens. Voor de periode voor 1789 hebben we de registers op de zogenaamde schepenenbanken geraadpleegd. Elk dorp had zulke rechtbanken die beslisten bij conflicten en betwistingen. Voor Vlijtingen hebben daarin we Moorsen of Moersen teruggevonden tot 1460.'
De drijfveer van Sim Moors heeft te maken met zijn respect voor de voorouders. 'Je leven begint bij hen', vertelt hij. 'Tijdens het onderzoek komen ze weer tot leven. Je begint ze te kennen. Daarna begin je te denken dat dit voor je stamgenoten iets kan betekenen. In een wereld van onzekerheid geven de roots je stevigheid.'
De oudste telg die Sim Moors heeft teruggevonden via opeenvolging van vader op zoon is Heine Moor van Veldwezelt geboren rond 1270. 'Maar lang voor hem waren er nog Moorsen in de streek', zegt Sim. 'De oudst teruggevonden Moors in de streek heeft in de jaren 1100 geleefd maar hoe die familieband precies liep, hebben we niet meer kunnen achterhalen.'
De oorsprong van de familie Moors ligt in Moers, een stad aan de Rijn in Duitsland. 'Vroeger was het een klein maar zelfstandig vorstendom', legt Sim uit. 'De Ruhr mondt er uit in de Rijn. De afzetting van meegevoerd materiaal heeft de Rijn verzand zodat die een nieuwe bedding zocht. De oude bedding werd een moer, een moeras, en de nederzetting kreeg de toepasselijke naam Moers. Overigens wordt Moers ook als Moors uitgesproken. De e verlengt de o in de nieuwe spelling.'
Schrijver Georges Simenon is ongetwijfeld de bekendste hedendaagse afstammeling. 'Zijn grootmoeder was Marie Cathérine Moors. Haar grootvader Mathijs Moors was gevlucht uit Vlijtingen om te ontkomen aan een inlijving in het leger van Napoleon. De vader van Georges was ook uit Vlijtingen afkomstig. Het deed me erg veel plezier dat Simenon in een brief liet blijken dat hij erg geïnteresseerd was in mijn onderzoek.'
Sim Moors doet een warme oproep aan de huidige generatie Moors/Moers. 'Er zijn in beide Limburgen zo'n 3.000 gezinnen waarvan de vader of moeder een Moors is. Hun gegevens zitten nog niet in toegankelijke archieven. Daarom rekenen we op de huidige familieleden voor info vanaf 1900. Ze kunnen ons hun gegevens bezorgen. Zonder de huidige generatie is het boek niet af.'
www.stammoorsmoers.jouwweb.be
Ralf Eicker
Persconferentie Moors 13-3-2008
een boek over de stam
www.stammoorsmoers.jouwweb.be
MOORS/MOERS
“Van Rijnland tot Maasland”
- 800 jaar familie
- resultaat van 30 jaar onderzoek
- familieleden moeten nog helpen voor de periode vanaf 1900
Over het boek
Hoeveel onderzoek heeft deze familiegeschiedenis gevergd ?
We zijn met dit onderzoek begonnen in 1976 na het eerste stamfeest. Sindsdien heeft het ons niet meer los gelaten: meer dan 30 jaar zijn we ermee bezig. De rijksarchieven te Hasselt, Maastricht en Luik hebben we uitgepluisd. Maar ook naar het buitenland zijn we getrokken. In Wenen hebben we het volledig archief van de Duitse orde doorgenomen. We hebben in Dusseldorf en in Parijs gezocht. Het leverde ruim 5.000 bladzijden nota’s op.
Wat dreef de onderzoekers ?
Op het begin ben je verbaasd wat er allemaal nog te vinden is. Je voorouders komen terug tot leven. Je begint ze te kennen. Daarna begin je te denken dat dit voor je stamgenoten iets kan betekenen. In een wereld van onzekerheid geven de roots je stevigheid. We doen het ook uit piëteit voor de voorouders die ons het leven in vaak moeilijke omstandigheden doorgegeven hebben.
Zonder al de huidige familieleden is het boek niet af.
De gegevens van de huidige familieleden zitten nog niet in toegankelijke archieven. Daarom rekenen we op de huidige familieleden. Zij kunnen ons hun gegevens bezorgen. Zonder de huidige generatie is het boek niet af.
Wat kunnen de familieleden doen?
- Op de website www.stammoorsmoers.jouwweb.be vinden de familieleden gezinsformulieren om in te vullen en de adressen om ze naar op te sturen.
- De auteurs en de webmaster zijn te bereiken op: sim.moors@yahoo.com
- Men kan zich ook wenden tot comitéleden die graag willen helpen..
Tot wie richten we ons?
Tot al degenen waarvan de vader of moeder Moors of Moers heet. Het zou ons te ver leiden om ook degenen waarvan de grootmoeder zo heet erbij te nemen, ook al mogen ze zich terecht beschouwen als naaste familie.
Worden alle takken Moors/Moers behandeld in het boek?
Het eerste deel van het boek gaat over alle takken. Daarna gaan we verder met de tak Veldwezelt die in 1270 te Veldwezelt ontstond maar zeer verspreid geraakte. We denken dat zowat 80 % van de huidige Moorsen tot die tak behoren.
Kan het boek nu al besteld worden?
De prijs van het boek zal pas bekend zijn als we het aantal bladzijden kennen. Geïnteresseerden kunnen wel hun naam opgeven zodat ze tijdig op de hoogte gebracht worden als het boek volledig af is. Ze kunnen op dat ogenblik beslissen over de aankoop ervan.
Over de stam Moors/Moers
Hoever terug gaat de stamboom?
De eigenlijke opeenvolging van vader op zoon gaat terug tot Heine Moor van Veldwezelt geboren rond 1270. Lang voor hem waren er nog Moorsen in de streek. De oudst teruggevonden Moors in de streek heeft in de jaren 1100 geleefd maar hoe die familieband precies liep hebben we niet meer kunnen achterhalen.
Is dit boek ook voor andere families interessant?
Na vier à vijf generaties zijn de meeste inwoners van een dorp wel ergens verwant met mekaar. Een streek is dus meer dan een plaats waar mensen wonen. Ze hebben ook grotendeels dezelfde voorouders. We mogen stellen dat in de kerndorpen de meeste inwoners wel enkele keren afstammen van de Moorsen. In het boek staat er ook veel over andere families. Dit boek wil een standaardwerk zijn voor al wie zich met familie- en streekgeschiedenis in Limburg bezig houdt.
Sommigen heten “Moors” en anderen “Moers”. Is dat toch één familie?
Vroeger spelde men de naam meestal als “Moers” maar hij werd als “Moors” uitgesproken. Dan kwam in 1637 de Statenbijbel met een ‘moderne’ spelling. “Moers” is dus de oude spelling en “Moors” de moderne schrijfwijze. De meeste takken hebben de moderne spelling “Moors” aangenomen. Sommige behielden de oude spelling “Moers”. Maar het gaat om één familie. Dat is zeker! In Maastricht was er een aristocratische tak die haar naam in het Latijn schreef: het werd dan “de Mauro”.
Niet de schrijfwijze maar de afstamming bepaalt de familieband!
Moors is een oude Limburgse naam. Is die naam hier ook ontstaan?
Ofschoon de familie hier al 800 jaar woont, is de naam niet hier ontstaan. De oorsprong van de familie Moors ligt in “Moers”, een stad aan de Rijn.Vroeger was het een klein maar zelfstandig vorstendom. De Ruhr werpt zich daar in de Rijn. De afzetting van meegevoerd materiaal heeft de Rijn verzand zodat die een nieuwe bedding zocht. De oude bedding werd een “moer”, een moeras, en de nederzetting kreeg de toepasselijke naam Moers. De heren van Moers noemden zich “von Moers”. De afstammelingen die naar onze streken uitweken bleven die naam aanhouden.
Wat heeft de familie Moors te maken met de Duitse orde te Alden Biessen?
Overal in Limburg waar Alden Biessen goederen had, vinden we Moorsen als pachter. Alden Biesen werd in 1220 gesticht door de Duitse Orde. Deze was een hospitaalorde opgericht tijdens de kruistochten om zieke pelgrims op weg naar Jerusalem te verzorgen. Om te voorkomen dat die pelgrims gewond of beroofd werden, bouwden ze ook burchten ze langs de route om de weg te beveiligen. Veel deelnemers aan de kruistochten deden schenkingen aan de Duitse Orde. Zij zelf of hun familieleden bleven achteraf de gronden bewerken als pachtgrond. We vinden zeer oud ook Moorsen die optreden als notaris voor Alden Biessen en anderen die schenkingen doen.
De oude handelsroute Keulen Brugge
Begin 1300 reeds vinden we Moorsen in de steden op de oude handelsroute die van Keulen naar Brugge gaat. Ze wonen er meestal dicht bij het stadhuis: Keulen, Maastricht, Tongeren, St.-Truiden, Leuven, Brussel. Verder hebben we het niet nagetrokken. Waarschijnlijk dreven ze handel met elkaar. In Leuven woonden ze naast het mooie stadhuis. Huis het “Moorinneke” verwijst nog naar de Moorsen die er begin 1300 woonden. Eind 1300 begin 1400 zijn er enkele generaties Moorsen afkomstig van Vroenhoven schepen geweest van Brussel.
Hoe heeft de stam Moors zich verspreid vanuit Veldwezelt?
Met het nabije Maastricht is er altijd een sterke uitwisseling geweest. Vanuit Maastricht zijn er die verder trokken naar Aken, naar Luik of verder in Nederland. Zelfs naar Oost-Indië zijn er getrokken. Begin 1600 zijn er naar Antwerpen getrokken en sommigen zijn zelfs teruggekomen. Uiteraard was er een trek naar de dorpen in de onmiddellijke omgeving van Veldwezelt maar dit ging slechts stapsgewijze. De trek naar Tongeren is meer occasioneel geweest en ook deze naar het Maasland was eerder sporadisch. Vanaf de industriële revolutie is er uiteraard een grote migratie geweest.
Is er een familiewapen?
De meeste ‘familiewapens’ kent men door een afdruk van een zegel in zegelwas hangend aan perkamenten oorkonden. Zo’n zegelafdruk had de betekenis van een handtekening onder een geschreven akte nu. Daardoor was het zegel in feite een teken van een individueel persoon en niet van een familie. Als die persoon stierf, moest zijn zegel zelfs vernietigd worden. Wij hebben meer dan twintig verschillende zegelafdrukken. Heraldische afbeeldingen die veel verschillen, wijzen op de verdere vertakkingen van de stam.
Enkele bekende afstammelingen
Schrijver Georges Simenon
De grootmoeder van Georges Simenon was Marie Cathérine Moors. Haar grootvader Mathijs Moors was gevlucht uit Vlijtingen om te ontkomen aan een inlijving in het leger van Napoleon. In Xhendremael bleef hij ondergedoken op een boerderij en huwde er de dochter. De vader van Georges was ook uit Vlijtingen afkomstig. De schrijver zelf toonde in een brief aan Simon Moors veel belangstelling voor zijn afstamming.
De bisschoppen Mgr. Petrus Moors en Mgr. Kerkhofs
Mgr. Petrus Moors was bisschop van Roermond (1959-1970). De grootmoeder van Mgr. Kerkhofs, bisschop van het bisdom Luik waartoe ook Limburg destijds behoorde, was een Moors. Hij werd geëerd omdat hij veel joden gered heeft tijdens de oorlog. Op het eerste stamfeest in 1976 werd de herdenkingsmis voorgegaan door 17 priesters waaronder bisschop Petrus Moors. De hoofdbrouwer van de trappistenabdij van Westmalle pater Anselmus Moors was er ook.
Pastoor Thomas Moers (1631-1686)
Pastoor Thomas Moers, uit de Kesseltse schoutentak, was in zijn tijd een van de grote figuren van de streek. Hij had 8 jaar filosofie en theologie gestudeerd in Leuven. Als het kapittel van St. Servaas een moeilijke zaak te regelen had in Brussel, stuurde het Thomas Moers.
Hij heeft een kleurrijke beschrijving gegeven van zijn parochianen te Vlijtingen. Zij zijn allemaal gezond zegt hij en er zijn geen kreupelen. Ze zijn heel slim en als ze hadden kunnen studeren zouden ze de hele wereld verbazen. Ze hebben maar één gebrek: ze drinken veel. Ze zupen en ze swilgen! Het is zo erg dat die van de andere dorpen zeggen: “Wat van die van Vlijtingen van hun baard afloopt als ze aan het drinken zijn, daar zouden wij gerust van kunnen leven.”
Maak jouw eigen website met JouwWeb